Η Κύπρος λόγω της γεωγραφικής της θέσης δικαιωματικά αξιώνει ρόλο εφαλτηρίου σε τρείς ηπείρους, την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστεί σε προκεχωρημένο φυλάκιο της Ανατολικής Μεσογείου.
Αυτά τόνισε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος στα ΗΕ Πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης σε εκδήλωση που διοργάνωσε σήμερα (9.11.06) το απόγευμα ο Σύνδεσμος Ελληνοαμερικανών Τραπεζιτών ( Hellenic Bankers Association ) και που είχε ως σκοπό την υποστήριξη του Ταμείου Βοήθειας Παιδιών της Κύπρου. Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος ήταν ο κύριος ομιλητής με θέμα «Κύπρος: Ένας αναδυόμενος πρωταγωνιστής σε μια ανήσυχη περιοχή»
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος αναφερόμενος στην νέα κατάσταση πραγμάτων στην περιοχή είπε ότι το θέμα της Μεσογειακής ασφάλειας στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ήταν ελάσσονος σημασίας για τους στρατηγικούς αναλυτές και στις δυο μεριές του ατλαντικού, ενώ σήμερα, τόνισε, τα μεσογειακά θέματα απόκτησαν και πάλι κεντρική θέση στις στρατηγικές συζητήσεις. Υπογράμμισε ότι η έμφαση στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας που ακολούθησε την 11 η Σεπτεμβρίου, ο πόλεμος στο Ιράκ, η αβεβαιότητα γύρω από το Ιρανικό ζήτημα, η κρίση στο Λίβανο και η επιδείνωση της κατάστασης στην Μέση Ανατολή έχουν επιταχύνει την μετατόπιση της προσοχής από την Ευρωπαϊκή ασφάλεια στην ασφάλεια της Μέσης Ανατολής. Αν κανείς, σημείωσε, προσθέσει το ζήτημα της διόδου των νέων αγωγών που θα μεταφέρουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τις πλούσιες σε πετρέλαιο χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της Υπερκαυκασίας στην Δύση καθώς και το πιο γενικό πρόβλημα της προμήθειας ενέργειας και της χρήσης της ενέργειας ως όπλου, μπορεί να αντιληφθεί περισσότερο από ποτέ, τον ζωτικό ρόλο της περιοχής μας.
Τα δεδομένα αυτά, είπε ο Πρέσβης αντανακλούν όπως είναι φυσικό στην πολυδιάστατη στρατηγική σημασία της Κύπρου η οποία ενισχύεται περαιτέρω από την ένταξη στην ΕΕ.
Ο κ. Μαυρογιάννης αναφέρθηκε εκτενώς στο ρόλο της Κύπρου κατά την κρίση του Λιβάνου ως απόδειξη της στρατηγικής της σημασίας και τόνισε ότι πράγματι η Κύπρος διαδραμάτισε ένα ανεκτίμητο ρόλο προσφέροντας εφοδιαστική υποστήριξη σε μια κύρια διεθνή ανθρωπιστική επιχείρηση ενώ είχε μετατραπεί σε διαμετακομιστικό σταθμό για την απομάκρυνση πολιτών, διαθέτοντας τα αεροδρόμια, τα λιμάνια της και άλλες διευκολύνσεις. Πάνω από 60,000 υπήκοοι, είπε, από ένα ευρύ αριθμό χωρών μεταξύ των οποίων 2,500 αμερικανοί, μεταφέρθηκαν από την Κύπρο πίσω στις πατρίδες τους. Η Κύπρος, τόνισε, κατέβαλε μια δύσκολη και περίπλοκη προσπάθεια για να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες διαθέτοντας σχολεία, και άλλους χώρους ενώ σύσσωμη η δημόσια υπηρεσία της εργαζόταν νυχθημερόν.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος σημείωσε ότι με την υιοθέτηση του ψηφίσματος 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο ρόλος της Κύπρου στην ανάπτυξης της διευρυμένης UNIFIL γίνεται ακόμα πιο μεγάλος, με την στρατιωτική αεροπορική βάση Ανδρέας Παπανδρέου να χρησιμοποιείται από διάφορες χώρες που συμμετέχουν στην επιχείρηση. Επιπλέον, είπε, Ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στο ναυτικό μέρος της επιχείρησης χρησιμοποιούν το λιμάνι της Λεμεσού ως βάση του στόλου τους ενώ έχουν συνάψει διμερείς συμφωνίες με την Κύπρο. Αναμένουμε, τόνισε, ότι αυτές οι διμερείς συμφωνίες θα ακολουθηθούν από μια ευρύτερη συμφωνία ( SOFA ) γύρω από το καθεστώς των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στην Κύπρο.
Η κρίση στο Λίβανο, είπε ο πρέσβης, υπογράμμισε τον αναδυόμενο στρατηγικό ρόλο της Κύπρου στην ανήσυχη αυτή περιοχή της Μεσογείου και επισήμανε σειρά παραγόντων που όλοι μαζί μπορεί να εμπλουτίσουν την σημασία της Κύπρου στην περιοχή από τον οικονομικό και εμπορικό τομέα μέχρι και στο πολιτιστικό, κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Η κεντρική συνεισφορά της ως σταθερής, Ευρωπαϊκής δημοκρατίας σε μια ευάλωτη και στρατηγική περιοχή υπογραμμίζεται περαιτέρω από την ένταξη της στην ΕΕ και με την συμμετοχή της Κυβέρνησης στην διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής πολιτικής, τόνισε.
Ανέφερε επίσης ότι η ένταξη της Κύπρου συνεισέφερε στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική διεύρυνση της ΕΕ στην περιοχή μας ενώ έχει καταστεί γέφυρα της ΕΕ προς την Μέση Ανατολή. Τόνισε ότι η στρατηγική σημασία της Κύπρου ως εναλλακτικό-σε σχέση με την Τουρκία-σημείο πρόσβασης στην Μέση Ανατολή προβάλλει εντονότερα κάτι που ως φυσικό δυσανασχετεί την Τουρκία γιατί μειώνει την δική της στρατηγική σημασία και δυνατότητα να μονοπωλεί την θέση της για να εκβιάζει ανταλλάγματα. Υπενθύμισε δε ότι με το Σχέδιο Ανάν εξουδετερωνόταν πλήρως η δυνατότητα της Κύπρου να καταστεί εναλλακτικό σημείο πρόσβασης στην περιοχή κάτι που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Τουρκίας. Η Κύπρος ως εναλλακτικό σημείο πρόσβασης, είπε, εξυπηρετεί και τα αμερικανικά συμφέροντα γιατί είναι ο μοναδικά αποδεδειγμένος σύμμαχος στην περιοχή και αναδεικνύεται ως ένας απαράκαμπτος πρωταγωνιστής σε μια υψηλά στρατηγική περιοχή, η οποία προωθεί χωρίς κρυφές ατζέντες και κεκτημένα συμφέροντα, μια σταθερή και ασφαλή Μέση Ανατολή, που εγγυάται ευημερία και ασφάλεια στην περιοχή.
Είπε επίσης ότι η Κύπρος σήμερα έχει το τρίτο μεγαλύτερο στόλο μέσα στην ΕΕ κατέχοντας το 16% του συνολικού στόλου της ΕΕ κάτι που ενισχύει το μερίδιο της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά σε αυτό το σημαντικό στρατηγικό και εμπορικό τομέα. Το 2007, είπε, η Κύπρος θα εγκαταστήσει το Πληροφοριακό Σύστημα Ελέγχου Κυκλοφορίας ( VTMIS ) το οποίο θα μπορεί να ελέγχει την ναυτιλιακή κυκλοφορία με θετικά αποτελέσματα όσο αφορά τον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης, την μείωση των ατυχημάτων και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος υπογράμμισε ότι ο σπουδαίος ρόλος της Κύπρου και η συνεισφορά της στους γενικούς στόχους της ΕΕ θα είναι ακόμα μεγαλύτερος μέσα στο πλαίσιο μιας επανενωμένης Κύπρου.
Η λύση του Κυπριακού προβλήματος, τόνισε ο κ. Μαυρογιάννης, και η επανένωση της χώρας μας, της κοινωνίας, της οικονομίας και των θεσμών παραμένει ο απώτερος μας στόχος. Οι πρόσφατες όμως εξελίξεις, τόνισε, δεν αφήνουν περιθώρια για ελπίδες ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να κάνει τις αναγκαίες χειρονομίες ώστε να επιτευχθεί πρόοδος είτε στο πλαίσιο των καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ είτε στο πεδίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακολούθως τόνισε ότι η διαδικασία των δικοινοτικών συνομιλιών σε τεχνικό επίπεδο για να αντιμετωπιστούν ουσιαστικές πτυχές του κυπριακού προβλήματος καθώς και θέματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα των Κυπρίων δυστυχώς καθυστερεί λόγω της Τουρκικής αρνητικής προσέγγισης. Στο πλαίσιο της ΕΕ, είπε, η Τουρκία διατηρεί μια πολιτική αντιπαράθεσης αρνούμενη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε προς την ΕΕ, μεταξύ των οποίων και αυτές για την Κύπρο. Συνεπώς, πρόσθεσε, η έκθεση προόδου που εκδόθηκε χθες για την Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκτά επιπρόσθετο ενδιαφέρον. Η έκθεση, τόνισε, αναφέρει ότι η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και ότι η αποτυχία πλήρους εφαρμογής των δεσμεύσεων της θα επηρεάσει την συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων της. Τονίζει επίσης ότι αν η Τουρκία δεν συμμορφωθεί η Επιτροπή θα υποβάλει εισηγήσεις πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.
Αφού τόνισε ότι η αναβολή των ευρωπαϊκών προοπτικών της Τουρκίας δεν θα είναι χωρίς συνέπειες για την Κύπρο, την Ευρώπη και για την σταθερότητα στην ευαίσθητη περιοχή μας, ο κ. Μαυρογιάννης σημείωσε ότι μεγαλύτερες θα ήταν οι συνέπειες αν η Τουρκία έπαιρνε το μήνυμα ότι μπορεί να συνεχίσει την ενταξιακή της διαδικασία χωρίς να εκπληρώσει τις αναγκαίες υποχρεώσεις της.
Πραγματιστικά μιλώντας, τόνισε, είναι προς το συμφέρον μας αφού δεν μπορούμε να αλλάξουμε την γεωγραφία μας, να έχουμε μια Τουρκία μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας αλλά υπογράμμισε δεν επιθυμούμε την Τουρκία όπως είναι σήμερα να ενταχθεί. Επιθυμούμε μια Ευρωπαϊκή Τουρκία, μια Τουρκία βελτιωμένη, σύμφωνη με τους Ευρωπαϊκούς κανόνες, με μια δημοκρατική διακυβέρνηση που να σέβεται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εδαφική ακεραιότητα όλων των μελών της ΕΕ και το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
Τέλος εξέφρασε την ελπίδα ότι η σύντομα η Άγκυρα θα συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει μέση οδός στην διαδικασία για να καταστεί μέλος της ΕΕ και ότι είτε εφαρμόζει πλήρως τις υποχρεώσεις της είτε αφήνει εαυτόν εκτός της Ένωσης. Από πλευράς μας, τόνισε, είμαστε αποφασισμένοι να δούμε μια θετική πορεία της Τουρκίας εξαρτάται όμως από αυτή να ανταποδώσει την εποικοδομητική μας προσέγγιση κατά συγκεκριμένο τρόπο.